Genel bir anlatım ile veri analizi, henüz işlenmemiş verilerin toplanması ile istatistik yöntemleri kullanılması ile anlamlı ve faydalı bilgiler haline dönüştürülmesi işlemi şeklinde tanımlanabilir.
Mal ya da hizmet üretimini gerçekleştiren işletmelerin, küçülme, büyüme, pazarlama stratejileri tespit etme gibi kritik karar mekanizmalarının alınmasında veri analizlerinden yararlanır.
Günümüzde artık, analiz amaçlı kullanılmakta olan veri miktarı ile türlerinde artış yaşanmıştır ve yüksek orandaki verilerin analiz edilebilmesi amacıyla değişik yöntemler ile uygulamalar geliştirilmiştir.
Veri Analizinin Gerekliliği
Veri analizi, doğru veriler ile yöntemler kullanıldığında, işletmelerin stratejik ve kritik kararlarında yapılabilecekleri hataların önüne geçilmesini sağlayabilmektedir. Bankacılık, finans, perakende, sağlık gibi pek çok sektöre veri analizlerini müşteri memnuniyetini ölçmek ve artırmak amacıyla da kullanılmaktadır.
Veri Analizi Süreci Nasıl İşler?
İşletmelere ya da sektörlere göre çeşitli ilave adımlar bulunsa da veri analizi sürecinde kullanılmakta olan beş esas adım mevcuttur. Bu adamları şu şekilde sıralayabiliriz;
- Veri analizi esnasında elde edilmek istenen verilerin önceden belirlenmesi ile analizlerin bu verileri ortaya çıkaracak şekilde planlanması gerekir. Hedef belirlenirken, gelir düzeyi, cinsiyet, yaş gibi çeşitli kriterler göz önünde bulundurulur,
- Veri toplama, değişik kaynaklardan ve çeşitlerden, olabildiği kadar çok veri toplamak ile veri analizlerinin daha doğru neticeler elde edilmesini sağlayacaktır. Günümüzde artık veri toplamak açısından değişik yöntemler her ne kadar kullanırsa da en çok kullanılanlar arasında sosyal medya ile bloglar, bilgisayarlar ile forum siteleri yer almaktadır,
- Veri temizleme, elde edilecek verilerin analiz edilmesine yönelik uygun olmayanları tespit ederek elemek ve yanıltıcı neticelerin ortaya çıkmasının önüne geçmek amacıyla planlı hareket edilmeli,
- Veri analiz ekibi ile çalışmaları sürdürme, veri analizi, yalnız başına uzmanlık gerektiren bir uğraş olduğu için işletmede faaliyet gösteren herhangi birinin ek görevi şeklinde ele alınmamalı; veri analizi hususunda uzmanlaşmış kişiler tarafından bu sürecin yönetilmesi gerekir,
- Tekrar etme ile optimizasyon, veri analizi sürecinde ele alınan işlemlerin mümkün olduğunca sıklıkla tekrarlanması, verilerin tutarlılığının izledikten sonra en doğru neticelere ulaşmak amacıyla hareket etmek gerekir.
Veri Analizi Yöntemleri Nelerdir?
- Açıklayıcı (Betimsel) Analiz: Herkes, tarafından kolay bir şekilde anlaşılabilir, en basit veri analizi çeşididir. Analiz açısından kullanılmakta olan verilerden ‘nicelik’, ‘yaş aralığı’ sonuçlarının kolay ve hızlı bir şekilde ortaya çıkmasını sağlar.
- Keşif Analizi: Analiz süreci içerisinde kullanılmakta olan veriler arasında doğrudan veya dolaylı bir şekilde gerçekleşecek ilişkileri anlamak amacıyla keşif analizinden faydalanılır.
- Çıkarımsal Analiz: Çok az verinin kullanılması ile daha büyük miktarlardaki gruplar ile ilgili yorum yapabilmek veya kararlar alabilmek amacıyla çıkarımsal analiz teknikleri kullanılır.
- Tahmin Analizi: Bir olay veya gruptaki verileri ele alarak bir başka grup veya olay hakkında yorum yapabilmek amacıyla tahmin analizi yöntemleri kullanılır.
Analiz edilecek veri miktarında artış yaşandıkça, bu verilerin işlenmesi ile yorumlanması açısından doğru uygulama ve uzmanlık zorunluluğu meydana çıkar. Uzman kişiler tarafından veri analiz uygulamalarının kullanılması ile gerçekleştirilecek veri analiz işlemleri zamandan tasarruf sağlayacağı gibi diğer taraftan en doğru sonuçlara ulaşmak açısından gereklidir.
