Çoğumuzun da bildiği gibi Kız Kulesi, İstanbul’u temsil eden nadide eserler arasında yer almaktadır. Yoldan geçen türk ya da türk olmayan herhangi bir insana İstanbul’u tasvir etmesini istediğiniz zaman söyleyeceği şeyler arasında kesinlikle Kız Kulesi vardır. Peki ya Kız Kulesinin Tarihi Naif ve mütevazı duruşu izleyicilerini kendine aşık etmesinin yanı sıra konumu ile de insanlığın mimaride tarih boyunca nasıl sürekli geliştiğini gözler önüne sermektedir. Bu güzelliğinin bir sırrı var tabii ki.
Kız Kulesinin Tarihi Geçmişi
Kız Kulesi, tarihi anlamda da bir öneme sahiptir. Atinalı general olan Alkibiadis, Kyzikos deniz muharebe zaferinden sonra günümüzde İstanbul Boğazı olarak adlandırılan boğaz mezar olması için kayalık bir alana bir yapı inşa ettirmiştir. Kız Kulesi ne zaman yapıldı sorusuna bu dönem başlangıç olarak gösterilebilir. İlk yapıldığında basit bir yapıda olan istasyon, Bizans İmparatoru I. Aleksiosis tarafından Ege ve çevresinden getirilen taşlarla yapılan duvarlarla çevrili bir ahşap kule ile istasyonu revize etmiştir. Bu dönemde kuleden Avrupa yakasına çekilen bir zincir ve Asya kıtasına doğru örülen bir duvar ile boğazın kontrolünü sağlayacak muazzam bir yapı haline geldi. 1453 sonrasında kule, İstanbul’un Fatih Sultan Mehmet tarafından fethiyle gözetleme kulesi olarak revize edilmiştir. Yani kız kulesinin tarihi çok zengin.
Kısaca özetlemek gerekirse günümüzde bir sanat eseri olan Kız Kulesi;
- Mezar
- Gümrük istasyonu,
- Gösteri platformu,
- Savunma kalesi,
- Sürgün istasyonu,
- Karantina odası
gibi birçok işlevde kullanılmıştır.
Kız Kulesi’nin Mimari Yapısı
İnşa edildiği tarz olan basit Yunan mimarisinin ardından Bizans mimarisi ile desteklenmiştir. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere başta bir zafer adına oluşturulmuş mezar olarak anıt görevini yürütmekteydi ve bu amaca göre tasarlanmıştır. Bizans dönemi ile ekstra yapılarla beraber işlev aralığı artmış ve bir gümrük noktası haline gelmiştir. 1453’e kadar tamamen Yunan ve Bizans ağırlıklı kulenin mimari yapısı, Osmanlı’nın İstanbul’u fethetmesiyle beraber kuleye revizeler getirilmiştir. Osmanlı ile Kız Kulesi, İslam ve Türk mimarisinden etkilenerek yeni haline gelmiştir.
Kule, 1509 yılında gerçekleşen deprem ile yerle bir olmuş, ardından yeniden inşa edilmiştir. Kız Kulesi, 1721’de bir yangın sebebiyle yanmıştır. Damat İbrahim Paşa’nın emri ile kule onarılmış, ve deniz feneri olarak görevini yerine getirmiştir. 1731 ve 1734 yıllarında çevre surlar tamir edilmiştir. Son olaraksa 1763’te kulenin taşları daha dayanıklı taşlar ile değiştirilmiştir.
Diğer tarihi durumları:
- 1829’dan itibaren karantina istasyonu olarak kullanıldı.
- 1832 tarihinde dönemin Osmanlı padişahı olan II. Mahmud tarafından yeniden imar edilmiştir.
- 1998 yılında tekrar restore işlemine girmiştir.
- 1999 yapımı olan James Bond’un başrolünde olduğu Dünya Yetmez filminde yer aldı.
- Türkiye’nin büyük yaralarından olan 99 depreminden sonra kuleye destek amaçlı çelik destekler monte edilmiştir.
Kız Kulesi Nerededir
Kız Kulesi, Salacak açıklarında olan bir kayalığın üzerindedir. Bu konumsa, Marmara ile Karadeniz’in birleştiği bir noktadadır. Bu nedenle jeopolitik konumu Türkiye için çok önemlidir.
Kuleye ulaşım için Ortaköy’den ve Salacak’tan kalkan kayıklar kullanılmaktadır.
Kız Kulesi resmi, 1966-1981 yılları arasında 10 Türk Lirası banknotları üzerinde yer almıştır.
Kız Kulesi ve Turizm
İçerisindeki restoranlardan ve turizminden bahsetmeden önce efsane olarak bilinen Kız Kulesi, hikaye şeklinde anlatılan, Dünya üzerindeki nadide eserlerden biridir. Galata Kulesi ile aralarında geçen bir aşk efsanesi anlatılmaktadır. Bu hikayeye göre Galata Kulesi, Kız Kulesine aşıktır, fakat ne Galata Kulesi, Kız Kulesine ne de Kız Kulesi, Galata Kulesine gidebilmektedir. Bilindiği üzere Hazerfen Ahmed Çelebi Galata Kulesi’nden boğaza doğru yaptığı bir mekanizma ile uçmaya çalışmıştır. Bu uçuşun efsanemize katkısı ise Hezarfen Ahmed Çelebi’nin Galata Kulesi’nden aldığı mektubu Kız Kulesi’ne iletmesidir. Böylece Galata Kulesi, Kız Kulesi’ne onu sevdiğini Çelebi’nin uçuşu ile mektup göndererek göstermiştir.
Günümüzde Kız Kulesi içi ile restoranlar ve müzesi ile misafirlerini ağırlamaktadır. Gün içerisinde geniş saat aralıkları ile özel turlar eşliğinde de rezervasyonunuzu yaptırarak kuleyi ziyaret edebilir ve gününüzü Kız Kulesi ile güzelleştirebilirsiniz.
Kız Kulesi Restore Mi Ediliyor
Sosyal medya üzerinde bu konu hakkında birçok haber dönmektedir, fakat resmi kuruluşlar tarafından yapılan açıklamalar ile Kız Kulesi’nin restore edildiği ve eski, ömrünü yitirmiş betonarme kısmının değiştirildiği, öne sürülmektedir. Kız Kulesi’nin yeniden ziyaretçilerine açılış tarihi 2023 yılının sonlarına doğru olduğu tahmin edilmektedir.