Dejavu, insanın daha önceden yaşadığı bir anı tekrar yaşıyormuş hissine kapılmasıdır. Fransızca kökenli olan dejavu kelimesi, bir rahatsızlık değildir. Tüm insanlar dejavu hissine kapılabilir, fakat bu durumu çok yaşamak bir psikolijik rahatsızlık göstergesi olabilir.
Yapılan bazı çalışmalar sonucunda, insan beynindeki sol alt lobun yaşanan durumları sadece ana hatlarıyla kayda aldığını ve gelecekte aynı olaya benzer bir durumla karşılaşıldığında, beynimizin o olayı tekrar düşünüp sanki yaşanmışlık hissi verdiği sonucu bulunmuştur. Uzmanlara göre genellikle 15-30 yaşları arasındaki insanlar yaşamaktadır.
Neden Yaşıyoruz?
Dejavunun neden yaşandığı konusunda birçok farklı görüş bulunmaktadır. Bazıları bu durumun reenkarnasyon ile ilgili olduğunu, bazıları ise paralel evrendeki hayatımız ile ilgili olduğunu söylemektedir. İslam bilimcileriyse dejavunun ruhun daha önce yaşadıkları olarak düşünür. Bilim bu olaya kendi açısından bakar.
Yaşadığımız olayların veya anıların kısa zamanlı bellekten uzun süreli belleğe geçerken ortaya çıkan bir sorun sonucu dejavu yaşanmaktadır. Beyin kısa süreli bellekten gelen anılarımızı uzun süreli bellekten gelirmiş gibi algılar. Bunun sonucunda o anı ikinci kez yaşıyormuş gibi hissederiz.
En Çok Kimlerde Gözlemlenir?
Bu durumun kesin bir sonu olmamakla birlikte, şizofreni hastalarının, anksiyete bozukluğu olan kişilerin ve depresyonda olan insanların dejavuyu daha sık yaşadığı düşünülmektedir. Epilepsi rahatsızlığı yaşayan bireyler için dejavu bir nöbet belirtisidir. Çünkü hastalar nöbet geçirmeden önce genellikle dejavu yaşarlar.
Hakkında Bilinmeyenler
- Gün Boyu Sürebilmektedir
Çok nadir olsada, bazı insanlarda dejavu yaşamak ciddi sorunlar yaratabilir. Lisa isimli İngiliz bir kız tüm gün dejavu hissi yaşamıştır. Bu sorunun temporal lob epilepsi adı verilen bir epilepsi türünün neden olduğu anlaşılmıştır.
- Hafızayı Şaşırtabilir
Sık dejavu yaşayan insanlar incelendiğinde, sorunun beyinde temporal lob ismi verilen yer ile bağlantılı olduğu tespit edilmiştir. Bilimsel nitelik taşımayan diğer düşüncelere göreyse, 2 paralel evrenin çarpışması sonucunda veya reenkarnasyon nedeniyle dejavu hissi yaşanmaktadır.
- Geleceği Görebilme Hissi
Yoğun dejavular yaşamak geleceği görme hissi yaratabilir. Bunun sebebi, hafıza sisteminin geleceği daha önceden görmeye yardımcı olan ve gereken önlemleri almayı sağlayan bir işlev görmesidir. Bu yüzden aynı hataları tekrar tekrar yapmamız engellenir ve gelecek adımı tahmin edebiliriz. Bazı dejavu yaşayan kişilerde beynin çoğu bölgesinin birleşmesi sonucu duygular ve görsel ipuçları etkilenerek geleceği görme hissinin ortaya çıkmasına sebep olur.
Gençlerde Daha Yaygındır
Dejavu hissi genç insanlarda çok daha fazla görülmektedir. Bu sayı ayda birden fazla değildir. 40-50 yaş aralığına geldiğimizde bu oran yarıya inmektedir. 60 yaş ve üstünde ise yılda bir kez veya daha azdır. Jamevu yani dejavunun tam tersi olan kelime, bir durumun gerçek olduğunu bilip o olaya karşı yabancılık hissi çekilmesini ifade etmektedir. Mesela, tanıdığınız bir kişinin yüzüne baktığınızda size yabancı gelebilir. Aynı durum bir kelimeyi yazdığınız sıradada ortaya çıkabilir. Bildiğiniz bir kelime birden gözünüze yanlış ve farklı gelebilir. Bilindik bir kelime defalarca tekrarlandığında bu kelime anlamını yitirecek ve sizler için sadece bir ses yığını haline bürünecektir.
